Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 31 Ekim-12 Kasım 2021 tarihlerinde Glasgow'da düzenlenen COP 26 BM İklim Değişikliği Konferansı'na gerçekten iyi hazırlanmıştı. Zirve öncesinde TBMM, iklim değişikliği konusunda yasal olarak bağlayıcı bir uluslararası anlaşma olan Paris Anlaşması'nı onaylamış ve Türkiye'nin bunu yapmayan tek G-20 ülkesi olmasına son vermişti. Erdoğan'ın ofisi de zirvede liderlere hediye etmesi için Türkiye'nin çevre bilincini anlatan bir kitap hazırladı. Ancak Erdoğan, bir bakıma iklim meselesinin kendisi için ne kadar önemli olduğunu göstererek, güvenlik protokolü tartışmasını bahane ederek tarihi iklim konferansına katılmamayı tercih etti. Ciddi sağlık sorunları yaşayan yorgun bir Erdoğan'ın Glasgow konferansından birkaç gün önce Roma'daki G-20 görüşmelerinin ardından yoğun bir zirveyi daha kaldıramayacağı iddia edildi. Pek çok kişi, ABD Başkanı Joe Biden'ın Erdoğan'a uzun zamandır beklediği Roma'daki görüşmeyi yapmamış ve onun yerine Glasgow'da görüşmeyi teklif etmiş olsaydı, Erdoğan'ın kesinlikle oraya seyahat edeceğine inanıyor.
Hem İngilizce hem de Türkçe olarak yayınlanan kitapla ilgili ilk ilginç detay, iki dilde başlıklarının farklı olması. Kitabın Türkçe adı “Türkiye'nin Yeşil Kalkınma Devrimi” ; ancak İngilizce adı “Türkiye’nin Yeşil Kalkınma Girişimi”dir. Türkçe'de "devrim" gibi oldukça iddialı bir kelimeyi tercih eden Erdoğan'ın ofisi, İngilizce'de "Devrim" yerine "Girişim" kelimesini kullanarak biraz daha temkinli davrandı. Belki de Erdoğan'ın ekibi, “devrimin”, çevre ciddiyetinin bir testi olarak görülen 2015 Paris Anlaşması'nı sadece bir ay önce onaylayan bir ülkeden gelen yabancı okuyucular ve çevre uzmanlarından alaycı tepkilere yol açacağını düşündü. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı, bir süre önce İngilizce versiyonunda Türkiye yerine “Türkiye” kullanacağını açıklamıştı. Dışişleri Bakanlığı da dahil olmak üzere diğer devlet kurumları “Türkiye”yi kullanmaya devam ediyor.
Erdoğan'ın tanıtımının ve Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun'un önsözünün yer aldığı 109 sayfalık kitabın yarısında çevre kavramları ve uluslararası anlaşmaların tarihsel seyri hakkında genel bilgiler yer alıyor. İlk bölümler sayfa sayısını artırmak için yazıldığı izlenimini veriyor. Kitabın üçte biri, biri Erdoğan'ın daha genç görünmesini sağlayan photoshoplu görüntüsü olan tam sayfa illüstrasyon ve fotoğraflardan oluşuyor. Türkiye'nin devrimini veya inisiyatifini anlatan bölümler sadece 38 sayfadır.
Şaşırtıcı olmayan bir şekilde Erdoğan, girişine Batı'yı suçlayarak başlıyor ve “Batı medeniyetinin doğayı sanayi devriminden itibaren hakim olması gereken bir meta olarak görmesi, bugün bizi çevre felaketleriyle karşı karşıya bıraktı” iddiasında bulundu. “Medeniyet” terimini kasıtlı olarak kullanması, Batı'yı tabanlarına yönelik tüm kötülüklerin kaynağı olarak sunan İslamcı siyasi görüşüyle uyumluydu.
Bir sonraki paragrafta Peygamberimiz Muhammed'in nasihatine atıfta bulunarak İslam medeniyetinin çevre açısından üstün olduğuna dair sübliminal bir mesaj göndermektedir: “Son ameliniz olsa bile ağaç dikmeyi öğreten bir medeniyetin mensupları olarak. "Ülkemiz çevrenin korunmasına prim veriyor."
Kitabın Türkiye ile ilgili bölümlerinde hükümetin eylem planları ve Türkiye'nin uluslararası anlaşmalara katılım süreçleri yer alıyor. Paris anlaşmasının onaylanmadığı dönemde Türkiye'nin karbon salınımını azaltma çabaları resmi istatistiklerle açıklanıyor. Ancak Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), siyasi baskılar nedeniyle verileri manipüle ederek sıklıkla gündeme gelen bir kurumdur. Özellikle enflasyon hesaplamalarında sıklıkla eleştirilen enstitünün sunduğu verilerin doğruluğunu Türkiye'de kontrol edebilecek bir kuruluş bulunmamaktadır. Eski TÜİK Başkanı Birol Aydemir 2020 yılında yaptığı açıklamada verilerin güvenilir olmadığını itiraf etmişti. Kitapta, Türkiye'nin 2053 için öngörülen sıfır emisyon hedefine ulaşacağı; ancak giderek bozulan bir ekonomide çevresel hedeflere ulaşmak için gerekli finansal kaynakların nasıl oluşturulacağı açıklanmamaktadır.
Kitapta övülen projelerden biri de Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan'ın başlattığı Sıfır Atık Projesi:
“12 Temmuz 2017 tarihli yönetmelikle yürürlüğe giren Sıfır Atık Projesi, atık yönetimi alanında tüm paydaşların bilinçlenmesine hizmet etti. Cumhurbaşkanımızın eşi Ekselansları Emine Erdoğan'ın Türkiye'nin yeşil dönüşümünde öncü olarak gördüğü Sıfır Atık çalışmaları sayesinde, doğal kaynakların korunması ve döngüsel ekonomiye geçişte önemli başarılar elde edildi."
Geri dönüştürülmesi öngörülen atıkları işleyecek firmaların Erdoğan ailesine ait olduğu iddialarının yanı sıra hükümetin geri dönüşüm konusunda samimi olmadığını gösteren gelişmeler de oldu. Örneğin, çevre örgütü Greenpeace'in bir raporuna göre, İngiltere'nin plastik atıklarının yaklaşık yüzde 40'ı Türkiye'ye ihraç edildi ve yasadışı olarak toplandı ve yakıldı. İngiltere'den Türkiye'ye 2015 yılında 15.000 ton civarında ihraç edilen plastik atık, 2020 yılında 210.000 tona ulaştı.
Erdoğan 2002'de iktidara geldiğinde Türkiye'nin tarım arazisi 40,6 milyon hektar iken, 2017'de 2,6 milyon hektar farkla 37,9 milyon hektara geriledi.
2003 yılında ekili tarım arazisi 26.027 milyon hektar iken 2017 yılında bu rakam 23,3 milyon hektara gerilemiştir.
Hükümete yakın işadamlarına verilen hidroelektrik projeleri nedeniyle geniş bir orman alanı yok edildi. Ormanların yok edilmesini protesto eden çevreciler, son birkaç yılda polis ve jandarma tarafından dövüldü.
Türkiye'nin güneyinde yaz boyunca çıkan devasa orman yangınları Türkiye'nin toplam karbondioksit emisyonunu artırdı. Erdoğan hükümeti, geniş ormanlık alanları yok eden büyük çaplı orman yangınlarına yetersiz müdahale ve yetersiz hazırlık konusunda yaygın eleştirilerle karşı karşıya kaldı. Avrupa Orman Yangını Bilgi Sistemi'nden (EFFIS) alınan verilere göre toplam 1.750.000 dönüm ormanlık alan tüketen bu orman yangınları ayrıca atmosfere 15 milyon ton CO2 saldı. Sidney Teknoloji Üniversitesi. Bir TÜİK raporu, Türkiye'deki toplam yıllık CO2 emisyonlarının bir önceki yıla göre 15,7 milyon ton azaldığını belirtti.
Türkiye'nin en büyük çevre sorunlarından biri de devletin gelir elde etmek için konut yapımına yeşil alan ayırması. Toplu Konut İdaresi Başkanlığı'nın (TOKİ) yaptırdığı dev apartmanlar, Türkiye'de birçok şehri beton dağlarına çevirdi. Hükümete yakın iş adamlarının konut projelerinden yüksek kazanç sağladığı ve Erdoğan ailesine komisyon ödediği 2013 yılında ortaya çıkan bir skandalda ortaya çıktı.
0 Yorumlar