Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı'nın (AGİT) 2-3 Aralık'ta düzenlediği yıllık Bakanlar Konseyi için Stockholm'ü ziyaret eden Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın eleştirilerini gözetleyen tartışmalı bir isim ile bir araya geldi.
1 Aralık'ta Çavuşoğlu, bölge başkanı Özer Eken liderliğindeki iktidardaki Adalet ve Kalkınma Partisi'nin (AKP) Avrupa örgütü Uluslararası Demokratlar Birliği'nin (UID) İsveç şubesinin temsilcilerini Türkiye büyükelçisinin konutunda kabul etti. Toplantıyı daha sonra sosyal medyadan duyurdu ve “Yurtdışındaki vatandaşlarımızın haklarını korumak ve sorunlarına çözüm bulmak için her türlü desteği vermeye devam edeceğiz” dedi.
UID dışında hiçbir kuruluşun davet edilmemiş olması, toplantının halka yönelik bir toplantıdan ziyade bir parti toplantısı olduğunu teyit etmektedir. UID'nin AKP'nin Avrupa kolu olduğu uzun zamandır bilinmesine rağmen, Avrupa'daki UID heyetleriyle Türk diplomatik misyonlarında görüşen parti yetkilileri ve bakanlar, bunları bilinçli olarak yurtdışındaki Türk vatandaşları ile herkese açık toplantılar olarak sunuyorlar. Bir yan not olarak, Avrupa'daki birçok ülkenin aksine, seçmenlerin çoğunluğunu oluşturan Kürt, Alevi ve laik gruplar nedeniyle İslamcı AKP İsveç'te çok daha az destek görüyor.
Eken, devlete ait Sveriges Radio'nun (SR) ortaya çıkardığı bir casusluk skandalı ile ilk kez 2017 yılında gündeme gelmişti. SR'nin yayınladığı ses kaydında Özer'in, Gülen hareketine sempati duyan ve Erdoğan'ı sert bir dille eleştiren bir işadamını, Gülen hareketinin İsveç'te yaptıklarını rapor ettirmek ve kendisine Erdoğan'ın isimlerini vermekle tehdit ettiği duyuluyor. 2016'da Türkiye'de eleştirmenlere karşı cadı avına yol açan başarısız bir darbenin ardından ülkeye kaçanlar. Eken, işadamını o sırada Türkiye'de bulunan eşini tutuklamakla tehdit etti. Özer'in iş adamına "Sen devlete yardım edersen devlet de sana yardım eder" dediği duyulur. Ayrıca adama somut bilgiler getirmesini emretti.
Eken, suçlamalara ilk tepkisinde kasetin üzerinde oynandığını iddia etti; ancak daha sonra kaydın kendisine ait olduğunu kabul etmek zorunda kaldı, ancak herhangi bir casusluğu reddetti.
Skandaldan birkaç gün sonra, prestijli Dagens Nyheter gazetesi Eken'in bir camide AKP propagandası yaptığı görüntüleri çekti. Haberde ayrıca Erdoğan'ın muhaliflerinin profilinin çıkarıldığı ve bu bilgilerin, maaşları Türk devleti tarafından ödenen imamlar tarafından işletilen dokuz cami aracılığıyla Türkiye'ye iletildiği belirtildi.
İsveç basınına göre, İsveç Dışişleri Bakanlığı rahatsızlığını Türk Büyükelçiliğine iletmiş ve İsveç'te muhalifler hakkında casusluk yapılmasına müsamaha gösterilmeyeceğini de eklemişti.
Büyükelçiliğin hedef aldığı kişiler arasında Stockholm, Göteborg, Helsingborgs, Norsborg, Malmö ve İsveç'in diğer şehirlerinde yaşayan eğitimciler, yerel dernek temsilcileri, profesyoneller ve iş adamları yer aldı. Profil listesinin konsolosluk kayıtları ve Özer ve arkadaşlarının aktardığı isimler yardımıyla oluşturulmuş olması kuvvetle muhtemeldir.
Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, Şubat 2020'de Türk diplomatik misyonları tarafından yabancı topraklarda Türk hükümetini eleştiren kişiler hakkında sistematik casusluk yapıldığını doğruladı. Çavuşoğlu, büyükelçilik ve konsolosluklara atanan Türk diplomatlara hükümet tarafından resmi olarak yurtdışında bu tür faaliyetlerde bulunma talimatı verildiğini söyledi. “Bir diplomatın tanımına bakarsanız, açıktır. …İstihbarat toplamak diplomatların görevidir” dedi.
Eken, Türkiye'deki silahlı ve radikal İslamcı gruplarla bağlantıları nedeniyle soruşturulan ve Avrupa'da UID'nin kurulmasına yardım eden Erdoğan'ın sırdaşı Metin Külünk'ün yakın arkadaşı. Külünk birkaç kez İsveç'e gelmiş ve Özer ile görüşmüştü.
Özer, son olarak Ekim ayında İstanbul'da Cumhurbaşkanı Erdoğan ile bir araya gelen UID heyetinde yer aldı. Erdoğan görüşme sırasında Özer'in hasta olan annesini aramış ve bir an önce iyileşmesini umduğunu söylemişti. Erdoğan, UID temsilcilerine daha agresif olmalarını da tavsiye etti.
UID ilk olarak 2004 yılında Avrupa Birliği Türk Demokratlar Birliği (UETD) adıyla Köln'de kurulmuş ve üyelerinin karıştığı şiddet olayları nedeniyle dramatik bir şekilde bozulan imajını iyileştirmek için adını UID olarak değiştirmiştir. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın 2018'de Saraybosna'da açılış konuşmacısı olarak katıldığı bir toplantıda, grubun faaliyetlerini Avrupa'nın ötesine taşıma konusundaki isteklerini yansıttı. Şu anda 17 ülkede 152 ofisi bulunmaktadır: Avusturya, Belçika, Bosna-Hersek, Çekya, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Almanya, Macaristan, İtalya, Lüksemburg, Hollanda, Kuzey Makedonya, Norveç, İsveç, İsviçre ve Birleşik Krallık
0 Yorumlar